CHỈ LÀ THƠ THÔI SAO CON TIM RUNG ĐỘNG (đọc thơ Trúc Vàng)

Tác giả: N2E

Những bài thơ hay bao giờ cũng có sức cuốn hút đến kỳ lạ. Thơ là nói ít hiểu nhiều, người làm thơ cứ viết, những vần thơ như tuôn trào từ cảm xúc và được người đọc đón nhận bằng cảm xúc. Cảm xúc vượt lên trên câu chữ, trở thành phương thức giao cảm thần kỳ. Người đọc đón nhận và cảm bài thơ nhưng không bao giờ có thể giải thích bằng lời hết được những gì mình đã cảm nhận, bởi thơ là nghệ thuật.

Tôi cũng không lý giải được tại sao mình yêu thơ Trúc Vàng đến vậy. Có điều chắc chắn là thơ của chị là sáng tạo nghệ thuật, là kết tinh của những cảm xúc, trăn trở, cảm nhận, chiêm nghiệm, kiến thức và vốn sống. Thơ chị viết không hề là những vần thơ dễ dãi.

“Từ một miền xa thẳm trong mơ
Những vần thơ nghẹn ngào vương trên khoé mắt
Những con chữ ngổn ngang
nồng nàn
đam mê
khao khát
Trong thẳm sâu vội vã ùa về ...”
(Trúc Vàng – Dẫu chỉ là thơ)

Tài năng thơ là trời cho, trời bắt phải làm thơ. Nhạc sĩ xúc động thì trong đầu vang lên giai điệu, tiết tấu, hoạ sĩ xúc động thì ngồi xuống vẽ tranh, nhà thơ khi ngập tràn cảm xúc thì những vần thơ vội vã ùa về. Viết thơ khi ấy là hơi thở, không thể không viết.

Có câu chuyện một triết gia hỏi nhà thơ rằng THƠ là gì. Nhà thơ đã suy nghĩ rất lâu rồi trả lời: “Nếu ngài cho tôi biết TÌNH YÊU LÀ GÌ thì tôi sẽ trả lời được THƠ LÀ GÌ”.

Thật khó, nhưng bao trùm lên thơ có lẽ là tình yêu: tình yêu thiên nhiên, tình yêu con người, tình yêu cái đẹp ... Ta hãy nghe Trúc Vàng trải lòng về tình yêu với thiên nhiên, tình yêu với đất trời bốn mùa mưa nắng:

“Ngọt lành ru những oi ả trưa hè
Đắm say ngày đầu hạ
Hương sen thắm bên đồng xanh cỏ lạ
Ngạt ngào lúa trổ đòng non ...”
(Trúc Vàng – Dẫu chỉ là thơ)

Phải yêu thiên nhiên bằng cả tâm hồn, thi sĩ mới có thể đắm mình cùng trời đất để làm nên những câu thơ tuyệt diệu:

“Em nhắm mắt ru mình trong hư ảo
Bên nụ cười toả nắng phía trời xa
Ánh mắt ai nhìn đằm thắm thiết tha
Mong manh như sương chiều buông nhẹ

Em đắm chìm cùng lời ru khe khẽ
Trong thì thầm tiếng gió gọi hè sang
Thổn thức con tim nhịp đập rộn ràng
Êm ái du dương giao mùa cùng trời đất ...”
(Trúc Vàng – Ru mình)

Trong bài thơ thi sĩ là một phần của đất trời, cả nắng, cả sương, cả gió cùng khe khẽ, dịu dàng vỗ về giấc ngủ của nàng.

Thi sĩ cũng như người hoạ sĩ đã khắc hoạ cuộc sống bằng những vần thơ, những trăn trở, những khoảnh khắc xúc động, những khát khao về những chân trời rực sáng của cái đẹp:

"Em giấu niềm riêng vào từng nét vẽ
Những mảng màu sống động kiếp trầm luân
Giấu những đam mê đắm đuối gian truân
Theo nét cọ gửi hồn vào quên lãng
Những khoảng trời xanh đắm say bảng lảng
Lộng gió ngàn khao khát nắng ban mai
Giấu cả buồn vui vào những tháng năm dài
Cùng ký ức ngọt ngào cay đắng ...”
(Trúc Vàng – Người đàn bà vẽ)

Để có được những nét vẽ về khoảng trời xanh đắm say bảng lảng là biết bao nhiêu chiêm nghiệm về cuộc sống, về những kiếp trầm luân, giấu cả buồn vui vào những tháng năm dài, cùng những ký ức cả ngọt ngào và cay đắng. Nhưng vượt lên tất cả, để đến được với thơ là niềm đam mê đắm đuối.

Ta lại cùng nhà thơ chia xẻ với người liền chị hát quan họ: Tiếng hát như cất lên từ nỗi lòng sâu thẳm, day dứt. Ánh đèn sân khấu rồi sẽ tắt, những lả lơi tình tứ trên thuyền, trên sàn diễn chỉ là diễn xuất. Chia tay bạn diễn, chia tay sàn diễn là về với thực tại, với nỗi buồn cô đơn cứ thăm thẳm, mong người ở đừng về:

“Đèn sân khấu đỏ vàng rồi cũng tắt
Huyền ảo kia cũng đã khép lại rồi
Chỉ còn trong sâu thẳm đơn côi
Mong người ơi đừng về người nhé

Câu hát níu đôi chân lặng lẽ
Ánh mắt buồn mang theo những vấn vương
Để lại phía sau những khắc khoải đời thường
Và lời hát cứ quyện theo nức nở ...”
(Trúc Vàng – Người ở đừng về)

Câu hát níu chân lữ khách xem hội, còn câu thơ níu giữ trái tim người yêu thơ.

Đồng cảm là khả năng thiên phú của nhà thơ. Đời người ai chẳng có những chuyến đò thực qua sông và những chuyến “sang sông” là những bước ngoặt trong cuộc sống. Ta bước lên đò qua sông và đi tiếp, thời gian cứ thế trôi và ta lại tiếp tục qua những bến đò sang sông khác, chẳng bao giờ gặp lại đúng dòng sông xưa. Nhìn con đò, nghe tiếng gọi đò mà ngẫm dòng đời cứ trôi, người xưa, cảnh xưa đâu rồi:

“Đò ơi....
tha thiết mênh mông
Chiều rơi mặt nước mà không thấy đò
Người buông tiếng gọi thẫn thờ
Sông dài, bến vắng, tiếng thơ
rớt buồn...”
(Trúc Vàng – Đò ơi)

Cuộc đời là những chuyến đi. Người đi mang theo khát khao và hy vọng. Có những thế hệ ra đi vì sứ mệnh. Người ở lại âm thầm cắn răng hy vọng và chờ đợi. Ở đất nước Việt Nam ta “nghìn năm chiến tranh, vạn ngày trận mạc” thì sự hy sinh, chờ đợi của người ở lại còn khốc liệt hơn cả ngoài trận mạc, những người phụ nữ đã âm thầm chờ đợi hết cả cuộc chiến tranh, hết cả tuổi trẻ, và vẫn tiếp tục hy vọng, chờ đợi để có thể sống nốt cuộc đời. Nhà thơ đã có những câu thơ làm rung động lòng người:

“Đất nước đã qua rồi gian khổ, chiến tranh
Vết cắt đau thương đã lên màu da mới
Sân ga nhỏ chiều nào em cũng đợi
Con tầu xưa sao mãi chẳng thấy về

Chuyến tàu ngày nào đưa các anh đi
Đã trở về mà không ai dừng lại
Con tầu lao nhanh dường như ái ngại
Đã không mang anh theo suốt cuộc hành trình...”
(Trúc Vàng – Đợi chờ)

Đọc thơ lòng ta xót xa những hòn vọng phu sống, những người phụ nữ trong tâm tưởng suốt đời vẫn đợi người đàn ông thân yêu của mình trở lại.

Yêu thiên nhiên, yêu con người và tất nhiên không thể không nhắc đến những bài thơ về tình yêu đôi lứa. Những bài thơ tình yêu của Trúc Vàng chứa chan tình yêu đằm thắm, người phụ nữ yêu và hạnh phúc được quan tâm, chăm sóc cho người mình yêu:

“Hà Nội chiều nay
trở gió phải không anh ...
Thương cái gió mùa
lạnh run bàn tay ướt
Thương con phố quen
ngày nào mình sánh bước
Thương ánh mắt buồn
se sắt cả chiều đông
.....
Có lạnh không anh khi gió cứ tái tê
Bàn tay anh
không ai người sưởi ấm
Đưa tay cho em
để nắng tràn mỗi sớm
Nắng Phương Nam cùng nỗi nhớ đêm ngày...”
(Trúc Vàng – Chắc tại nhớ anh)

Những câu thơ khát khao hạnh phúc giản dị, những chăm sóc ân cần, dịu dàng. Tình yêu chân thực là như thế.

Có tình yêu, có người để nhớ thương khi xa cách, cả khi đất trời mưa bão:

“Ta một mình
trên phố vắng ngang đường
Mưa trắng trời
mắt nhoà trong gió buốt
Phố ngày mưa
khi xưa mình sánh bước
Bên lối về
cùng hẹn ước dài lâu
Trời vẫn mưa
chẳng thể vợi nỗi sầu
Dọc con đường
mình đã từng chung lối...”
(Trúc Vàng – Mưa chiều)

Mảng thơ tình yêu của nhà thơ Trúc Vàng thật đồ sộ với giọng thơ rất riêng: đằm thắm, bao dung, buồn man mác. Tôi chỉ xin trích dẫn thêm 1 bài rất hay, khi nàng thơ hạnh phúc, run rảy nghe tiếng gọi từ người yêu:

“Nghe tiếng gọi
từ một miền xa
xa lắm
Vọng vào không gian
cùng khoảnh khắc lắng lòng
Về đi em
rung động khoảng trời trong
Bao thổn thức
chạm vào sâu nỗi nhớ
.....
Em sẽ về
khi trăng hạ tuần qua
Để cùng anh
ngắm Hồ Tây
trong chiều thu lộng gió
Cây ban tím
mùa này hoa đã nở
Cổ Ngư buồn
lặng lẽ
kỷ niệm xưa ...”
(Trúc Vàng – Về đi em)

Tôi đã đọc, đã say, đã rung cảm với thơ Trúc Vàng dù biết rằng mình đang đọc thơ, cũng không lý giải nổi vì sao:

“Tơ trời không vấn mà vương
Yêu là đau
Sao ta vẫn xót thương
Những vần thơ trải lòng khắc khoải
Không thể giấu tiếng thở dài vọng lại
Từ cõi lòng trỗng rỗng chơi vơi ...”
(Trúc Vàng – Dẫu chỉ là thơ)

Có lẽ bởi vì nhà thơ đã lao động nghệ thuật hết sức nghiêm túc như con ong cần mẫn kiếm mật, như con tằm rút ruột tài năng của mình làm ra những bài thơ tuyệt hay, thôi miên người đọc vào thế giới huyền ảo mà rất thực của thơ. Đọc thơ Trúc Vàng như ta đang đọc những yêu thương, những khát khao của chính mình.

“DẪU CHỈ LÀ THƠ
TRĂN TRỞ MỘT ĐỜI NGƯỜI”
(Trúc Vàng – Dẫu chỉ là thơ)